OXONGORON DARYOSI SUVIDAGI ASOSIY ANION VA KATIONLAR
Keywords:
Daryi, gidrologik post, daryo oqimini, minerallashuv darajasi, Daryo suvining gidrokimyoviy rejimini, xarorati, daryosi suvi erigan asosiy ionlar , o’zgarishlar farqi,Abstract
Ohangaron daryosi suvining anionlar va kationlar miqdori daryoning barcha kuzatuv punktlarida, O‘zgidrometning suv sifati monitoringi tizimining 1991-2020- yillardagi ko’p yillik ma’lumotlari asosida o‘rganildi [3].
Ohangaron daryosi suvining 90-95 % qismini unda erigan asosiy ionlar
(xlor (Cl-), sulfat (SO42-), gidrokarbonat (HCO3-) anionlari va natriy (Na+), kaliy (K+), kalsiy (Ca2+), magniy (Mg2+) kationlari) tashkil qiladi.
O.A.Alyokin barcha tabiiy suvlarni, shu jumladan daryo suvlarini ham ular tarkibidagi anionlar miqdoriga bog‘liq holda quyidagi uchta sinfga bo‘lgan:
1) gidrokarbonatli suvlar: ularda HCO3 anionlari boshqa anionlarga nisbatan ko‘p bo‘ladi;
2) sulfatli suvlar SO4 anionlari ko‘p;
3) xloridli suvlarda Cl anionlari ko‘p bo‘ladi.
Yer sharidagi daryolarning juda katta qismi gidrokabonatli suvlar sinfiga mansubdir. Ulardan so‘ng sulfatli suvlar va oxirida xlorli suvlar sinfi turadi[4,163b].
References
Расулов А.Р., Ҳикматов Ф. Ҳ. Умумий гидрология. –Тошкент: Университет, 1995. -175 б.
Расулов А.Р., Хикматов Ф. Х., Айтбаев. Д.П. Гидрология асослари. –Тошкент: Университет, 2003. -327 б.
Сирлибоева З.С., Саидова С.Р. Гидрологик ҳисоблашлар. –Тошкент: Университет, 2004. -89 б.
Харченко С.И. Гидрология орошаемых земель. – Л.: Гидрометеоиздат, 1975. – 373 с.
Хикматов Ф.Х. Водная эрозия и сток взвешенных наносов горных рек Средней Азии. –Ташкент: «Fan va texnologiya», 2011. – 248 с.
Ҳикматов Ф.Ҳ., Айтбаев Д.П., Ҳайитов Ё.Қ. Умумий гидрологиядан амалий машғулотлар. – Тошкент: Университет, 2004. –161 б.
