ORALIQ EKIN: TUPROQ UNUMDORLIGI VA IQTISODIY SAMARADORLIK
Ключевые слова:
Mehnat unumdorligi, tuproqning unumdorlik darajasi, dehqonchilik madaniyati, yuqori hosil, tuproq unumdorligining kamayishi, hosilning pasayishi, agranomik va melioratsiya tadbirlari, mikroorgonizimlar miqdori, tuproq muxiti, donadorligi, qattiq yoki yumshoqligi, tuzilish, haydalma qatlam qalinligi, oraliq ekin, ismaloq (shpinat), aholini ish bilan ta’minlash, daromadlarini oshirish.Аннотация
Tuproq unumdorligi deganda, o‘simlikning butun o‘suv davri davomida suv va oziq moddalar bilan yaxshi ta’minlanib, gektar hisobiga yuqori hosil olinishi tushuniladi. Tuproq unumdorligi uning doimiy va xech o‘zgarmaydigan sifati emas. Inson yerga to‘g‘ri oqilona ta’sir etganda tuproqning unumdorligi uzluksiz oshib, ekinlardan muttasil yuqori hosil olish ta’minlanadi. Unumdorlik sharoiti tuproqning tabiiy hususiyatiga bog‘liq bo‘libgina qolmasdan, qishloq xo‘jalik ishlab chiqarish vositalari ta’sirida, yani tuproqni madaniylashtirish natijasida xosil bo‘ladi. Unumdorlik sharoiti yaxshi, yani madaniy tuproqlarda o‘simlikning tuproqdagi unumdor elementlar bilan ta’minlanishi yaxshilanadi. Tuproqning unumdorlik darajasi undagi chirindi va mikroorgonizimlar miqdori, tuproq muxiti, donadorligi, qattiq yoki yumshoqligi, tuzilish, haydalma qatlam qalinligi va boshqa ko‘rsatkichlarga qarab aniqlanadi. Tuproq unumdorligini belgilovchi asosiy sifat belgisi deb ta’riflangan chirindi yoki gumus miqdorini ko‘paytirishda va mikroorganizmlar faoliyatini yaxshilashda oraliq ekinlarning ham axamiyati katta. Oraliq ekin ya’ni birinchi asosiy ekilgan ekinning hosili yig‘ishtirib olingandan so‘ng ikinchi asosiy ekinni ekkunga qadar o‘stiriladigan ekinlarga aytiladi.
Библиографические ссылки
Абдуалимов Ш.Х., Каримов Ш. О полевом испытании микробиологического препарата Замин-М на хлопчатнике // Қишлоқ хўжалиги экинлари селекцияси ва уруғчилиги соҳасининг ҳозирги ҳолати ва ривожланиш истиқболлари. ТошДАУ ва ПСУЕАИТИ мақолалар тўплами 2-қисм. -Тошкент, 2015. -Б. 318-321.
Абдуалимов Ш.Х., Абдуллаев Ф.А. Гуминли стимуляторларни ғўзада қўллашнинг самарадорлиги. Монография. -Тошкент, 2019. -Б. 42-43.
Каримов Ш. Ғўзанинг қуруқ масса тўплаши ва фотосинтез маҳсулдорлигига янги стимуляторларнинг таъсири.// Тупроқ унумдорлигини ошириш, ғўза ва ғўза мажмуидаги экинларни парваришлашда манба тежовчи агротехнологияларни амалиётга жорий этишнинг аҳамияти. Халқаро илмий-амалий анжуман маърузалари тўплами. -Тошкент, 2012. –Б.156-158.
Каримов Ш.А. Янги стимуляторларни ғўза барг юзаси ва фотосинтез маҳсулдорлигига таъсири. // Дала экинлари селекцияси, уруғчилиги ва агротехнологияларининг долзарб йўналишлари. Халкаро илмий-амалий конференция тўплами. Тошкент, 2016. –Б.371-374.
Хамади А.М., Бабаев Т.Н. Влияние стимулятора Т динамику содержания ростворимых белков хлопчатника в раннем онтогенезе // Ж. Биология. 1990. -№ 2. -С.3-5.
