YORUG'LIK VA HARORATNING HAYVOLAR HAYOTIDAGI AHAMIYATI

Authors

  • Qosimova Muslima Mansurjon qizi Andijon davlat pedagogika instituti Aniq va tabiiy fanlar fakulteti Biologiya yo'nalishi 2 – kurs
  • Xomidova Gulsora G'ulomjon qizi Andijon davlat pedagogika instituti Aniq va tabiiy fanlar fakulteti Biologiya yo'nalishi 2 – kurs

Keywords:

Ekologik sistema, Biotik omillar, Tuproq omillari, havo, suv, tuproq tarkibi.

Abstract

Abiotik omillar, muhitning abiotik omillari (yun. a — inkor qoʻshimchasi va bios — hayot) — muhitning tirik organizmlarga taʼsir etuvchi no-organik omillari (iqlim, temperatura, namlik, radiatsiya, tuproqning shoʻrxokligi va boshqalar) majmui. Abiotik omillar kimyoviy (havo, suv, tuproq tarkibi), fizikaviy (quyosh va kosmik radiatsiya, yorugʻlik va issiqlikning taqsimlanishi, havo oqimlari gravitasiyasi, suv almashinuvi qonuniyatlari va hokazo) omillarga bulinadi. Tirik organizmlar turi, zoti yoki navining uz are-ali chegarasidagi soni va taqsimlanish darajasi organizmlarning yashashi uchun zarur hisoblangan, ammo eng kam miqdordagi cheklangan Abiotik omillar ga bogʻliq. Tirik organizmlar taraqqiyot jarayoni-da muhitning Abiotik omillar taʼsiriga moslashib boradi. Omillardan ayrimlarining ortiqcha yeki kamligi tirik organizmlarning oʻsishi va rivojlanishiga salbiy taʼsir koʻrsatadi (yana qarang Biotik omillar).

 

References

V.A.Radkevich. Ekologiya. Minsk. «Vısshaya shkola». 1983. 56-766.

N.M.Chernova, A.M.Bılova. Ekologiya. M. «Prosveshenie».1988. 16 – 42 6. 36 – 44 6.

A.S.To’xtaev. Ekologiya. T. «O’qituvchi», 1998. 36 – 45 b.

Downloads

Published

2023-04-21