TA’LIM VA TARBIYA O’QUV JARAYONINING AJRALMAS QISMI

Abstract

Tarixga nazar solsak, Sharq uyg’onish davrida ma’naviy-ma’rifiy sahada asosiy masala inson muammosi edi. Insoniylik insonni ulug’lash g’oyasi ta’lim-tarbiyaga oid asarlarning asosiy o’zagi sanalgan. Zero, insoniylik g’oyasida yuksak axloqiy xislatlar ifodalanganligi uchun ham Sharq uyg’onish davri falsafasi va pedagogikasida ta’limiy-axloqiy yo’nalish muhim ahamiyat kasb etadi. Axloq masalasi faylasuflarning ham tarixchiyu shoirlar hamda adiblarning ham birdek diqqat markazida bo’ldi. Ta’limiy-axloqiy risolalar paydo bo’lib, axloqning ham nazariy, ham amaliy masalalari tahlil etildi. “ Qutadg’u bilig”, “Qobusnoma”,        “Hibbat ul-haqoyiq”, “Guliston”, “Bo’ston”, “Axloqi Jaloliy”, “Axloqi Nosiriy”, “Mahbub ul qulub” kabi Yusuf Xos Hojib, Kaykovus, Ahmad Yugnakiy, Muslihiddin Sa’diy, Nasiriddin Tusiy, Abdurahmon Jomiy, Alisher Navoiy, Jaloliddin Davoniy, Husayn Voiz Koshifiyning ta’limiy-axloqiy asarlari yuqorida ta’kidlaganimiz inson shaxsini ma’naviy-axloqiy shakllantirish muammosini hal etish sohasida yaratilgan sof pedagogik asarlar sifatida muhim ahamiyatga ega. Mazkur ta’limiy-axloqiy asarlarda insonning ma’naviy kamolga yetishishi yuksak axloqqa ega bo’lishi, ilm-fan egallash asosoidagina amalga oshishi mumkin, degan g’oya ilgari surildi.