HASHAROTLARNING TUZILISHI HAMDA TABIATDA VA INSON HAYOTIDAGI AHAMIYATI
Keywords:
Kemiruvchi ogʻiz apparati, bosh, ko’krak va qorin Termitlar va chumolilar oilasi, zararkunanda hasharotlargaAbstract
Hasharotlar(Insecta) -boʻgʻimoyoqli umurtqasiz hayvonlar sinfi. Yer sharida 1,5 mln.ga yaqin turi maʼlum. Turlarining koʻpligi va shakllarining xilma-xilligi jihatidan biosferada 1-oʻrinni egallaydi. Hasharotlar sinfi oyoqdumlilar, qoʻshdumlilar,qoʻngʻizlar,tuyaboʻyinlar,toʻrqanotlilar,kapalaklar,burgalar,termitlar,qandalalar kabi 34 turkumga boʻlinadi. Tanasining uzunligi 0,2mm — 33 sm, odatda tashqi skeletni tashkil qiluvchi zich kutikula bilan qoplangan. Tanasi bosh, koʻkrak va qorin qismlardan iborat. Boshida bir juft murakkab koʻz va koʻzchalari, bir juft moʻylovlari (hid tuyish va sezgi orga-ni) hamda ogʻiz apparati joylashgan. Ogʻiz apparati yuqori lab, yuqori va pastki juft jagʻlardan tashkil topgan. Kemiruvchi ogʻiz apparati barcha toʻgʻriqanotlilar, qoʻngʻizlar, chumolilar va boshqalarga xos. Soʻruvchi hashrotlarda esa xartum bor. Gulshira bilan oziqlanuvchi asalari xartumida kemiruvchilarning asosiy belgilari saqlangan, kapalaklarda xartum spiralsimon buraladigan naydan iborat; pashshalarda u faqat soʻrishga emas, balki qattiq ozuqani qirishga ham moslashgan.
References
Alimuhamedov S.N., Xo'jayev Sh.T. „Gʻoʻza zararkuandalari va ularga qarshi kurash“. „Mehnat“, T., 1987.
Alimjanov R.A. „Entomologiya“. „Oʻqituvchi“, T., 1977.
Азимов Д.А. и др. „Насекомые Узбекистана“. „Фан“, 1993.
Бей-Биенко Г.Я. „Общая энтомология“ . школа“. М., 1980.
Высшая
Бондаренко Н.В., Глущенко А.Ф. „Практикум по общей энтомологии“, „Колос“, М.,1982.
Бондаренко Н.В. „Биологическая защита растений“. „Ко- лос“, М., 1978.
