PUFLAB CHALINADIGAN MUSIQA CHOLG’U ASBOBLARI
Keywords:
Milliy cholg’ular, orkestr, nay, yog’och nay, Mis nay, G’arov nay, nay pikkola, sunray, qo’shnay, karnay, bolaman.Abstract
Musiqiy ton yoki oʻziga xos jarangdor tovushlar hamda maʼlum ritmik tuzilmalarni hosil etishga moʻljallangan cholgʻu asboblar; musiqani yakkanavoz yoki jamoa (turli ansambl, orkestr va boshqalar) tarzda ijro etishda ishlatiladi. Har bir musiqa cholgʻu asboblarining sadosi oʻziga xos tembr, maʼlum diapazon tovushqator va ifodaviy imkoniyatlarga ega. Musiqa cholgʻu asboblari sadosining sifati, koʻpincha, muayyan cholgʻu asbobining shakli, umumiy tuzilishi, qurilmasi va uni tayyorlashda ishlatilgan materialga bogʻliq. Musiqa cholgʻu asboblari qadimdan qamish, bambuk, yogʻoch, tosh, suyak, metall, teri, ipak, kokos yongʻogʻi, qovoq va boshqalardan tayyorlangan. Sadolanish xususiyatini qoʻshimcha vositalar (mas, surdinayaan foydalanish), ijrochilik uslublari (mas, torli sozlarni tirnab-chertib chalish, flajolet va boshqalar), baʼzi musiqa bezaklari yordamida oʻzgartirish mumkin. Paydo boʻlishi insoniyat tarixining ilk davrlariga toʻgʻri keladi; mukammallanishi esa musiqa sanʼati va ijrochilikning rivojlanishi hamda musiqa cholgʻu asboblarini ishlab chiqarish texnika taraqqiyoti bilan bogʻliq.
