OZIQ-OVQAT XAVFSIZLIGIDA TA’MINLASHDA BAKTERIYALARNING AHAMIYATI
Keywords:
Buzilish, mog'or va xamirturush, oziq-ovqat epidemiyasi, , bakteriyalar, laktobakteriyalar, salmonellalar, clostridium botulinum, E. Coli, yogurt, pishloq, parranda go'shti, tuxum.Abstract
Hozirgi kunda insoniyat oldida global muammoga aylanib borayotgan “oziq ovqat yetishmovchiligi va xavfsizligi” barchamizga birdek ayon. Bu muammoni bartaraf etishda turli xil tashkilot va ilm-fan sohsidagi insonlar tadqiqot ishlarini olib borishyabti. Jumladan serhosil o’simlik navlaridan tortib go’sht-sut mahsulotlarini o’rnini bosuvchi mahsulotlari ham yaratilmoqda.
Ammo biz insonlar orasida ovqatlanish giyenasi va oziq-ovqatlarni saqlash qoidalariga rioya etishga o’rgatolmas ekanmiz, har qancha sifat oziq-ovqat mahsuloti bilan ta’minlanishsa ham zararlangan va yaxshi saqlanmagan mahsulotlar sabab aholi orasida kasalliklar avj olishda davom etadi.
Demak, mikrobiologiya oziq-ovqat xavfsizligi, ishlab chiqarish, qayta ishlash, saqlash va saqlash uchun muhim ahamiyatga ega. Ya’ni, bakteriyalar, mog'orlar va xamirturushlar kabi mikroblar oziq-ovqat mahsulotlari va sharob, pivo, non va sut mahsulotlari ishlab chiqarish kabi oziq-ovqat tarkibiy qismlari uchun ishlatiladi. Boshqa tomondan, hozirgi vaqtda oziq-ovqat mahsulotlarini yo'qotishning asosiy sabablaridan biri buzilish va patogen mikroorganizmlarning ko'payishi va ifloslanishi hisoblanadi. Texnologiya, gigienik strategiyalar va kuzatuvchanlik mikroblarning ko'payishi va ifloslanishining oldini olish va kechiktirishning muhim omillari bo'lsada, oziq-ovqat buzilishi va patogen mikroorganizmlarning faolligiga sezgir bo'lib qolmoqda. Oziq-ovqatning buzilishi yoki ifloslangan oziq-ovqat mahsulotlarining yo'qolishi oziq-ovqat sanoati va iste'molchilarga ta'sir qiladi, bu esa iqtisodiy yo'qotishlarga va kasalxonaga yotqizish xarajatlarining oshishiga olib keladi. Ushbu maqolada oziq-ovqat mahsulotlarining buzilishi yoki ifloslanishida ishtirok etuvchi bakteriyalar va ularning umumiy jihatlari, xususiyatlari, oziq-ovqat mahsulotidagi nuqsonlar va o'zgarishlar; har bir oziq-ovqat bilan bog'liq kasallik bilan bog'liq eng keng tarqalgan oziq-ovqat; termal ishlov berishga qarshilik; turli mamlakatlarda paydo bo'lishi haqida ma’lumot keltirilgan.
References
A.B.G’ANIXO’JAYEVA, H.A.NAZAROVA “Mikrobiologiya va mikrobiologik tekshirish usullari”. Toshkent – «ILM ZIYO» – 2017. ISBN 978-9943-16-314-0
I.MUHAMEDOV, E.ESHBOYEV, N.ZOKIROV, M .ZOKIROV “Mikrobiologiya Immunologiya Virusologiya” . Toshkent «Yangi asr avlodi» - 2006. ISBN 5-633-01946-6
Main Groups of Microorganisms of Relevance for Food Safety and Stability. [National Library of Medicine].
Food Bacteria [Study Smarter].
