KOMPTONEFFEKTI

Abstract

ElektromagnitnurlanishikorpuskulyarxususiyatgaegaekanliginitasdiqlovchihodisalardanyanabiriKomptontajribasidir. Mazkur tajribada fotonlar bilan elektronlarning o`zaro to`qnashuvi katta bo’lgan energiyalarda o`rganildi. Kompton turli yo`nalishda sochilgan rentgen nurlarini o`lchash bilan bir qatorda sochilgan nurlarning to`lqin uzunligini o`lchashga muvaffaq bo`ldi.Eksperementning natijalari energiya va impulsning saqlanish qonunlarining fotonlar va elektronlar uchun o`rinli ekanligini to`la tasdiqladi,chunki bu tajribada foton impulsi ham o`lchangan edi. Shu bilan birga bu tajriba fotonning naqadar to’g’ri ekanligini ham isbotladi. Kompton formulasida doimiylikni paydo bo’lishi esa foton – elektron to’qnashuvi kvant xarakteriga ega ekanligini ko’rsatadi. ni elektromagnit spektri shkalasini barcha sohalarida ro’y beradigan hodisalarida ishtirok etish uning universal doimiylik ekanligidan xabar beradi. uni issiqlik nurlanish jarayonida fotoeffekt va Kompton effektida paydo bo’lishi albatta, oddiy hol emas edi. Bu mikroolamdagi barcha jarayonlar kvant hodisalar ekanligini ko’rsatar va ularni tushuntirish uchun kvant nazariyasi yaratilishi kerak ekanligini taqozo etadi.