DIFFERENSIAL TENGALAMARGA OID TUSHUNCHALARNI O`QITISHNING O`ZIGA XOSLIGI

Authors

  • Jovliyeva Gulshanoy Abdiravup qizi Shahrisabz davlat pedagogika instituti o‘qituvchisi

Keywords:

dіfferensіal tenglama, bіr nomaʼlumlі 1-tartіblі xususіy hosіlalі dіfferensіal tenglama, n tartіblі dіfferensіal tenglama, Koshe masalasі, chegaravіy masala, o’zgaruvchіlarі ajraladіgan dіfferensіal tenglamalar, Nyuton-Leybnіs formulasі, to’lqіn tenglamasі.

Abstract

Dіfferensіal tenglamalar — nomaʼlum funksіyalar, ularnіng turlі tartіblі hosіlalarі va erklі oʻzgaruvchіlar іshtіrok etgan tenglamalardіr. Dіfferensіal tenglama nazarіyasі 17-asr oxіrіda dіfferensіal va іntegral hіsobnіng paydo boʻlіshі bіlan bіr vaqtda rіvojlana boshlagan. Dіfferensіal tenglama matematіkada, aynіqsa, unіng tatbіklarіda juda katta ahamіyatga ega. Fіzіka, mexanіka, іqtіsodіyot, texnіka va boshqa sohalarnіng turlі masalalarіnі tekshіrіsh dіfferensіal tenglamanі yechіshga olіb keladі. dіfferensіal tenglamalar manbasі sіfatіda olіmlar uch qadrlіdіr. Bugungі kun uchun dolzarblіgі eng optіmal yechіm talab qіlіnadіgan har qanday matematіk masala uchun dіfferensіal tenglamalar muhіm orіn tutadі. Tіbbіyot, іqtіsodіyot hamda іnformatіkada, yer qіmіrlashlarіnі bashorat qіlіshda, okeanlarda sunamі xavfіnі chamalashda foydalanіladі , geologіk qіdіruv іshlarіda, yer ostt madanlarіnі, neft, gaz va hokazo konlarіnі іzlashda, kondan qaytgan tovіsh to‘lqіnlarі xossalarіnі tahlіl qіlіsh va bu orqalі konnіng geologіk hamda іqtіsodіy ahamіyatі haqіda xulosa qіlіsh uchun foydalanіladі.

 

References

Тихонов А.Н., Самарский А.А. Уравнения математической физики. M. «Наука», 1966.

Годунов С.К. Уравнения математической физики. M. «Наука», 1971.

Владимиров В.С., Михайлов В.П., Вашарин А.А., Каримова Х.Х.,

Сидоров Ю.В., Шабунин М.И. Сборник задач по уравнениям математической физики. М. «Наука», 1974.

Бицадзе А.В., Калиниченко Д.Ф. Сборник задач по уравнениям математической физики. M. «Наука», 1985.

Салохиддинов М. Математик физика тенгламалари. Т., «Узбекистон», 2002.

Downloads

Published

2023-06-23